Middenin de verkiezingsstrijd in november 2023 klom Trump op het podium in New Hampshire om zijn aanhang toe te spreken. In een volledig uitverkochte zaal verkondigde hij aanvankelijk zijn gebruikelijke retoriek, maar richting het einde van zijn ruim twee uur durende speech sloeg de toon ineens om en deed Trump wat zorgwekkende beloftes. Zo beloofde hij communisten, Marxisten, fascisten en het ‘radicaal linkse tuig’ dat als ‘ongedierte’ in de Verenigde Staten leeft ‘uit te roeien’ en verklaarde hij dat de dreiging van buitenaf veel minder schrikwekkend en gevaarlijk is dan de dreiging van binnenuit. De parallellen met uitspraken van Hitler waren snel getrokken.

In zijn essay Ur-Fascism drukte Umberto Eco ons midden jaren negentig al op het hart dat we waakzaam moeten blijven voor de opkomst van het fascisme. Het kan altijd terugkeren onder de meest onschuldige vermommingen. ‘Het is onze plicht om het bloot te leggen en elke nieuwe verschijning ervan aan te wijzen –...